Contents -BIBLIOGRAPHIC RECORD

Heathcote William Garrod, comp. (1878–1960). The Oxford Book of Latin Verse. 1912.

Ovid 43 B.C.–A.D. 18

Love and War

MILITAT omnis amans, et habet sua castra Cupido:

Attice, crede mihi, militat omnis amans.

quae bellost habilis, Veneri quoque conuenit aetas:

turpe senex miles, turpe senilis amor;

quos petiere duces annos in milite forti,

hos petit in socio bella puella uiro;

peruigilant ambo; terra requiescit uterque:

ille foris dominae seruat, at ille ducis;

militis officium longast uia: mitte puellam,

strenuus exempto fine sequetur amans;

ibit in aduersos montis duplicataque nimbo

flumina, congestas exteret ille niuis,

nec freta pressurus tumidos causabitur Euros

aptaque uerrendis sidera quaeret aquis.

quis nisi uel miles uel amans et frigora noctis

et denso mixtas perferet imbre niuis?

mittitur infestos alter speculator in hostis,

in riuale oculos alter, ut hoste, tenet.

ille grauis urbis, hic durae limen amicae

obsidet; hic portas frangit, at ille foris.

saepe soporatos inuadere profuit hostis

caedere et armata uulgus inerme manu;

sic fera Threicii ceciderunt agmina Rhesi,

et dominum capti deseruistis equi;

saepe maritorum somnis utuntur amantes,

et sua sopitis hostibus arma mouent.

custodum transire manus uigilumque cateruas

militis et miseri semper amantis opus.

Mars dubius nec certa Venus: uictique resurgunt,

quosque neges umquam posse iacere, cadunt.

ergo desidiam quicumque uocabat amorem,

desinat: ingeniist experientis amor.

ardet in abducta Briseide magnus Achilles:

dum licet, Argiuas frangite, Troes, opes!

Hector ab Andromaches conpelxibus ibat ad arma,

et, galeam capiti quae daret, uxor erat.

summa ducum, Atrides, uisa Priameide fertur

Maenadis effusis obstipuisse comis;

Mars quoque deprensus fabrilia uincula sensit:

notior in caelo fabula nulla fuit.

ipse ego segnis eram discinctaque in otia natus;

mollierant animos lectus et umbra meos;

inpulit ignauum formosae cura puellae

iussit et in castris aera merere suis;

inde uides agilem nocturnaque bella gerentem.

qui nolet fieri desidiosus, amet!

ITE triumphales circum mea tempora laurus!

uicimus; in nostrost, ecce, Corinna sinu,

quam uir, quam custos, quam ianua firma, tot hostes

seruabant, ne qua posset ab arte capi.

haec est praecipuo uictoria digna triumpho,

in qua, quaecumquest, sanguine praeda caret.

non humiles muri, non paruis oppida fossis

cincta, sed est ductu capta puella meo.

Pergama cum caderent bello superata bilustri,

ex tot in Atridis pars quota laudis erat?

at mea sepositast et ab omni milite dissors

gloria, nec titulum muneris alter habet:

me duce ad hanc uoti finem, me milite ueni;

ipse eques, ipse pedes, signifer ipse fui.

nec casum fortuna meis inmiscuit actis:

huc ades, o cura parte Triumphe mea!

nec bellist noua causa mei: nisi rapta fuisset

Tyndaris, Europae pax Asiaeque foret;

femina siluestris Lapithas populumque biformem

turpiter adposito uertit in arma mero;

femina Troianos iterum noua bella mouere

inpulit in regno, iuste Latine, tuo;

femina Romanis etiamnunc Vrbe recenti

inmisit soceros armaque saeua dedit.

uidi ego pro niuea pugnantis coniuge tauros:

spectatrix animos ipsa iuuenca dabat.

me quoque, qui multos, sed me sine caede, Cupido

iussit militiae signa mouere suae.