dots-menu
×

Home  »  The Oxford Book of Latin Verse  »  A Villa at Tibur

Heathcote William Garrod, comp. (1878–1960). The Oxford Book of Latin Verse. 1912.

Publius Papinius Statius c.A.D. 45–c.A.D. 96

A Villa at Tibur

CERNERE facundi Tibur glaciale Vopisci

si quis et inserto geminos Aniene penatis,

aut potuit sociae commercia noscere ripae

certantisque sibi dominum defendere uillas,

illum nec calido latrauit Sirius astro

nec grauis aspexit Nemeae frondentis alumnus:

talis hiems tectis, frangunt sic improba solem

frigora, Pisaeumque domus non aestuat annum.

uisa manu tenera telam scripsisse Voluptas:

tum Venus Idaliis unxit fastigia sucis

permulsitque comis blandumque reliquit honorem

sedibus et uolucris uetuit discedere natos.

O longum memoranda dies! quae mente reporto

gaudia, quam lassos per tot miracula uisus!

ingenium quam mite solo! quae forma beatis

ante manus artemque locis! non largius usquam

indulsit natura sibi. nemora alta citatis

incubuere uadis; fallax responsat imago

frondibus, et longas eadem fugit umbra per undas.

ipse Anien (miranda fides) infraque superque

spumeus hic tumidam rabiem saxosaque ponit

murmura, ceu placidi ueritus turbare Vopisci

Pieriosque dies et habentis carmina somnos.

litus utrumque domi, nec te mitissimus amnis

diuidit. alternas seruant praetoria ripas,

non externa sibi fluuiumue obstare queruntur.

Sestiacos nunc fama sinus pelagusque natatum

iactet et audaci uictos delphinas ephebo!

hic aeterna quies, nullis hic iura procellis,

numquam feruor aquis. datur hic transmittere uisus

et uoces et paene manus. sic Chalcida fluctus

expellunt reflui? sic dissociata profundo

Bruttia Sicanium circumspicit ora Pelorum?

quid primum mediumue canam, quo fine quiescam?

auratasne trabis an Mauros undique postis

an picturata lucentia marmora uena

mirer, an emissas per cuncta cubilia nymphas?

huc oculis, huc mente trahor. uenerabile dicam

lucorum senium? te, quae uada fluminis infra

cernis, an ad siluas quae respicis, aula, tacentis,

qua tibi tuta quies offensaque turbine nullo

nox silet et pigros inuitant murmura somnos?

an quae graminea suscepta crepidine fumant

balnea et impositum riuis algentibus ignem?

quaque uaporiferis iunctus fornacibus amnis

ridet anhelantis uicino flumine nymphas?

uidi artis ueterumque manus uariisque metalla

uiua modis. labor est auri memorare figuras

aut ebur aut dignas digitis contingere gemmas;

quicquid et argento primum uel in aere minori

lusit et enormis manus est experta colossos.

dum uagor aspectu uisusque per omnia duco,

calcabam necopinus opes. nam splendor ab alto

defluus et nitidum referentes aera testae

monstrauere solum; uarias ubi picta per artis

gaudet humus superatque nouis asarota figuris:

expauere gradus.

Quid nunc iungentia mirer

aut quid partitis distantia tecta trichoris?

quid te, quae mediis seruata penatibus arbor

tecta per et postis liquidas emergis in auras,

quo non sub domino saeuas passura bipennis?

et nunc ignaro forsan uel lubrica Nais

uel non abruptos tibi demet Hamadryas annos.

quid referam alternas gemino super aggere mensas

albentisque lacus altosque in gurgite fontis?

teque, per obliquum penitus quae laberis amnem,

Marcia, et audaci transcurris flumina plumbo,

ne solum Ioniis sub fluctibus Elidis amnem

dulcis ad Aetnaeos deducat semita portus?

illic ipse antris Anien et fonte relicto

nocte sub arcana glaucos exutus amictus

huc illuc fragili prosternit pectora musco,

aut ingens in stagna cadit uitreasque natatu

plaudit aquas. illa recubat Tiburnus in umbra,

illic sulpureos cupit Albula mergere crinis;

haec domus Egeriae nemoralem abiungere Phoeben

et Dryadum uiduare choris algentia possit

Taygeta et siluis accersere Pana Lycaeis.

quod ni templa darent alias Tirynthia sortis,

et Praenestinae poterant migrare Sorores.

Quid bifera Alcinoi laudem pomaria uosque,

qui numquam uacui prodistis in aethera, rami?

cedant Telegoni, cedant Laurentia Turni

iugera Lucrinaeque domus litusque cruenti

Antiphatae; cedant uitreae iuga perfida Circes

Dulichiis ululata lupis, arcesque superbae

Anxuris et sedes Phrygio quas mitis alumno

debet anus; cedant, quae te iam solibus artis

Antia nimbosa reuocabunt litora bruma.

Scilicet hic illi meditantur pondera mores;

hic premitur fecunda quies uirtusque serena

fronte grauis sanusque nitor luxuque carentes

deliciae, quas ipse suis digressus Athenis

mallet deserto senior Gargettius horto;

haec per et Aegaeas hiemes Hyadumque niuosum

sidus et Oleniis dignum petiisse sub astris,

si Maleae credenda ratis Siculosque per aestus

sit uia: cur oculis sordet uicina uoluptas?

hic tua Tiburtes Faunos chelys et iuuat ipsum

Alciden dictumque lyra maiore Catillum;

seu tibi Pindaricis animus contendere plectris,

siue chelyn tollas heroa ad robora, siue

liuentem satiram nigra rubigine uibres,

seu tua non alia splendescat epistola cura.

digne Midae Croesique bonis et Perside gaza.

macte bonis animi! cuius stagnantia rura

debuit et flauis Hermus transcurrere ripis

et limo splendente Tagus. sic docta frequentes

otia, sic omni detectus pectora nube

finem Nestoreae precor egrediare senectae.